Op 30 januari 2023 heeft minister Carola Schouten het rapport van de kerken ‘Armoede-onderzoek 2020-2022’ in ontvangst genomen. Bij die gelegenheid sprak onze bisschop, mgr. Gerard de Korte, onder meer de volgende behartenswaardige woorden:
“Je hoort steeds meer het woord ‘polycrisis’, een stapeling van verschillende crises.
Ik noem de oorlog in Oekraïne; de versplintering van de politiek en het groeiende populisme; de ecologische crisis met zorgen over klimaat en biodiversiteit en niet in de laatste plaats een sociale crisis. Want sociaaleconomisch is het leven van veel Nederlanders kwetsbaar geworden. Een miljoen Nederlanders, waaronder honderdduizenden kinderen, leven in armoede.
Deze stand van zaken komt terug in ons ’Armoede-rapport 2023’. De cijfers maken gelukkig ook duidelijk dat de diaconale kracht van onze kerken nog steeds aanzienlijk is. Kerkmensen bieden materiële hulp, 40 miljoen euro.
Maar misschien zijn de diaconale uren nog wel belangrijker: de ontmoeting van hart tot hart. Het geschatte aantal uren, besteed aan het ondersteunen van mensen in armoede, komt uit op 2,3 miljoen.
Zó maken duizenden kerkmensen iedere dag het geloof van hun doopsel waar.
De liefde voor God uit zich in naastenliefde. Het gaat om solidariteit en barmhartigheid. Dit is helemaal in de lijn van het spreken van paus Franciscus. Hij schreef in 2020 in encycliek ‘Fratelli Tutti’ over de evangelische voorkeursliefde voor de armen en stelt tegenover een cultuur van onverschilligheid een cultuur van solidariteit en barmhartigheid. Voor een christen heeft dat alles te maken met de waardigheid van iedere mens als schepsel van God.
Het nieuwe armoede-onderzoek van de kerken maakt duidelijk dat talloze christenen hun verantwoordelijkheid nemen en geld en tijd investeren om kwetsbare medeburgers te ondersteunen. Zij laten zich inspireren door Bijbelse verhalen, heel bijzonder het onderwijs van Jezus. Ongetwijfeld ook door de parabel van de barmhartige Samaritaan.
Uit het rapport blijkt dat de kerkelijke armoedebestrijding veelzijdig is maar ook vaak onbekend. Het is hulp in het verborgene en vaak ongeorganiseerd. Vanuit evangelisch perspectief is dat nog niet zo slecht. Waar nood is, moet worden geholpen, met of zonder journalisten of cameramensen.
Bij de bestrijding van de armoede willen de kerken met bondgenoten samenwerken, ook met de overheid. Maar indien nodig verheffen de kerken ook hun stem en wijzen zij de overheid op haar verantwoordelijkheid. De kerken gaan niet op de stoel van regering of parlement zitten. En zij zijn geen politieke partijen. Maar de kerken willen wel met hun stem een bijdrage leveren aan het moreel kompas van onze samenleving.
Laten wij als overheid, kerken en vele anderen de handen ineenslaan. En ons gezamenlijk inzetten om de armoede in ons welvarende land te bestrijden.
De kerken worden in ons land kleiner, maar er zijn nog steeds duizenden actieve parochies en kerkelijke gemeenten. De kerkleden geven bovengemiddeld aan goede doelen en zijn ook bovengemiddeld als vrijwilliger actief. Wij mogen daar dankbaar voor zijn.
Jezus Christus roept ons tot een overvloedige gerechtigheid, in eigen land en wereldwijd. Wij staan voor de uitdaging om te komen tot concrete hulp aan mensen die leven op of rond het bestaansminimum.
De Vlaamse psychiater Dirk de Wachter zei in een recent een interview: “Een ander gelukkig maken” is de zin van ons leven. Een ander gelukkig maken en zo zelf geluk ontvangen! Het zal ons tot zegen zijn”.
mgr. dr. Gerard de Korte